لینک احکام مورد نیاز روزه رمضان

 

سلام دوستان گل

اینجا یک سری احکام با نظر مراجع مختلف جمع آوری شده که جواب خیلی از سوالهای شما رو میتونه بده

از کاربر خوبی که این مطلب رو تهیه دیدن تشکر میکنیم و براشون از خدا طلب پاکی ابدی و سعادتمندی رو داریم

این شما و این هم مطالب...

خدای متعال در روز قیامت به بنده اش می گوید: آیا عالم بودی؟

پس اگر بگوید بله، می گوید پس چرا به آنچه می دانستی عمل نکردی؟ و اگر بگوید جاهل بودم، به او می گوید پس چرا یاد نگرفتی تا عمل کنی؟ پس با او مخاصمه می کند و آن همان حجت بالغه است. (امالی شیخ مفید، ص 227و228)

 

لطفا قبل از مطالعه به نکات زیر دقت کنید

1- در متن زیر، احکام مبتلی به و مورد نیاز کاربران، طبق نظر مراجع عظام تقلید، امام خمینی، بهجت، خامنه ای، سبحانی، سیستانی، صافی گلپایگانی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، و وحید خراسانی، در پنج بخش تهیه شده است.

2- در مواردی که حکم به صورت کلی و بدون ذکر نام مرجع نوشته شده، به معنای مورد اتفاق بودن آن مسئله طبق نظر مراجع  است؛ و اگر مرجعی در آن مسئله، نظر متفاوتی داشته، در زیر همان مسئله ذکر شده است. نیز در اندک مواردی، فتوای همه ی مراجع، موجود یا در دسترس نبوده؛ که در آن ها حکم، به صورت کلی ذکر نشده است.

3- هر قسمت ممکن است دارای تذکراتی باشد که با مطالعه ی آن ها، ابهامات، برطرف شده و می توان حکم صحیح مسئله را بدست آورد.

4- معنی یا حکم برخی از کلمات و اصطلاحات فقهی که نیاز به توضیح دارند، در انتهای مطالب(پی نوشت)، بیان شده است.

5- برخی تکرارها، به جهت دسترسی بهتر و آسان شدن مطلب صورت گرفته است.

6- بدیهی است که در بخش های مطرح شده، تمام مسائل شرعی مربوط به آن، بیان نشده؛ و فقط مسائلی متناسب با فعالیت سایت ذکر گردیده است.

7- برخی نظرات مراجع، خلاصه و ساده نویسی شده است. نیز در متن، تنها اسامی مراجع بزرگوار به ترتیب حروف الفبا، به اختصار آمده است.

 

استمناء(خود ارضایی)

1- استمناء آن است که انسان با خود یا دیگری کاری کند که از او منی بیرون آید و در هیچ شرایطی جایز نیست. کسی که شرایط ازدواج برایش فراهم نیست و از نظر غریزه جنسی در سختی به سر می برد، به این بهانه نمی تواند دست به خودارضایی بزند. بنابراین اگر بر اثر نگاه به نامحرم و مناظر شهوت انگیز، دیدن عکس ها و فیلم های مبتذل، خواندن داستان و مطالب جنسی، گوش دادن به موسیقی مبتذل و ... شهوت بر او غالب شود و منی از او بیرون آید، مرتکب این گناه بزرگ شده است.

2- خودارضایی و برانگیختن شهوت، حرام است؛ حتی اگر به حد خروج منی نرسد؛ البته در صورتی که منی خارج نشود، غسل واجب نمی شود.

سیستانی: این عمل، به احتیاط واجب1 باید ترک شود.

3- فکر شهوانی اگر به کار حرامی منجر شود، حرام است.

خامنه ای: بنا بر احتیاط واجب1 باید از فکر شهوانی خود داری شود.

 

جنابت و راه تشخیص آن

1- جنب شدن انسان دو عامل دارد: 1- جماع(آمیزش) 2- بیرون آمدن منی، چه در خواب و چه در بیداری(مورد بحث در مسائل بعد)

تذکر: خروج منی در خواب را احتلام گویند، که امری طبیعی است و از نظر شرعی هم اشکالی ندارد؛ و به چنین فردی محتلم گویند.

2- غسل جنابت، تنها برای نماز و کارهایی که در آن، طهارت(وضو داشتن) شرط است، واجب می باشد و فردی که جنب شده، لازم نیست فورا غسل کند، هرچند انجام غسل جنابت به خودی خود مستحب است و بهتر است فردی که جنب شده، به این حالت باقی نماند.

3- راه تشخیص منی در مردان: سه نشانه دارد که عبارتند از: 1- شهوت(حالت خوشایند جنسی که در هنگام ارضای کامل غریزه به وجود آید.) 2- جَستن(فشار) 3- سست شدن بدن

و اگر هیچ یک از نشانه های سه گانه یا یکی از آن ها را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری یقین کند که منی است.

بهجت، سبحانی و مکارم: خروج منی در مرد دارای دو نشانه است: 1- شهوت 2- جستن

اگر هیچ یک از دو نشانه یا یکی از آن دو را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری یقین کند که منی است.

صافی: اگر با شهوت و جستن بیرون آید، یا با جستن بیرون آید و بدن سست شود، آن رطوبت حکم منی را دارد و اگر هیچ یک از این دو نشانه را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری اطمینان پیدا کند که منی است.

4- راه تشخیص منی در بانوان: عبارت است از خروج ترشحات، اگر همراه با شهوت(اوج لذت جنسی) باشد. لذا لازم نیست منی در بانوان، با جستن بیرون آید و بدن سست شود؛ ولی اگر بدون شهوت باشد، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری یقین کند منی است.

بهجت و سبحانی: خروج ترشحات زن اگر همراه با شهوت باشد و با جستن بیرون آید (سبحانی: که غالبا با سستی بدن همراه است)، حکم به منی می شود و اگر هیچ یک از این دو علامت یا یکی از آن ها را نداشت، حکم به منی نمی شود؛ مگر آنکه از راه دیگری یقین کند که منی است.

سیستانی: اگر رطوبتی که از زن خارج می شود، بر اثر تهیج جنسی(اوج لذت) باشد، نجس است و موجب جنابت می شود؛ و بنا بر احتیاط واجب1 اگر به اوج تهیج جنسی هم نرسیده، ولی آبی که خارج شده زیاد باشد، نجس و موجب جنابت است.

نوری: در زن لازم نیست آب با جستن بیرون آمده باشد، بلکه اگر با شهوت بیرون آمده باشد و بدن سست شود، در حکم منی است.

تذکر: رطوبت ها و ترشحات غیر منی که از بانوان خارج می شود، پاک است. در نتیجه تا زمانی که به ادرار یا منی بودن ترشحات یقین ندارند، نباید آن ها را نجس بدانند.

5- منی در فرد مریض لازم نیست با جستن و سست شدن بدن بیرون بیاید، بلکه اگر فقط با شهوت خارج شود، در حکم منی است.

نوری: در مریض اگر با شهوت بیرون آمده باشد و بدن سست شود، در حکم منی است.

6- منی از راه بوییدن یا از روی رنگ ثابت نمی شود؛ بلکه باید علائم آن را دارا باشد؛ مگر اینکه انسان یقین یا اطمینان پیدا کند که آنچه از او خارج شده، منی است.

7- به آبی که گاه با تحریک شهوت از انسان خارج می شود و نشانه های منی را ندارد، مَذی گویند و پاک می باشد.(اطلاع بیشتر در بخش استبراء، مسئله4)

8- هرگاه فرد، در وقوع نشانه(یا نشانه های) جنابت شک کند، غسل بر او واجب نیست.

9- اگر منی از جای خود حرکت کند وبیرون نیاید، یا انسان شک کند که منی از او بیرون آمده یا نه، حکم جنب را ندارد. و همچنین است اگر خواب ببیند که منی از او بیرون آمده ولی بعد از بیدار شدن، اثری از منی نبیند.

10- خواندن داستان ها و مطالبی که باعث تحریک شهوت گردد، حرام است. و همچنین تهیه هر چیزی به منظور شهوت رانی حرام، جایز نیست. و چنانچه در این حالت آبی از انسان خارج شود، اگر یقین کند که منی است یا نشانه های منی را داشته باشد، غسل واجب می شود، و در صورت شک، پاک است و غسل ندارد.

11- اگر مایعی در خواب از انسان خارج شود و نشانه های منی را داشته باشد، غسل واجب می شود، و در صورت شک، غسل واجب نیست.

 

احکام شخص جنب

1- غسل جنابت، تنها برای نماز و کارهایی که در آن، طهارت(وضو داشتن) شرط است، واجب می باشد و فردی که جنب شده، لازم نیست فورا غسل کند، هرچند انجام غسل جنابت به خودی خود مستحب است و بهتر است فردی که جنب شده، به این حالت باقی نماند.

تذکر: برای نماز میت، سجده شکر و سجده های واجب قرآن (سیستانی، نوری و وحید: و سجده سهو(وحید: مگر سجده سهو فراموش شده))، غسل جنابت واجب نیست.

2- کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز و سایر کارهایی که که نیاز به وضو دارد -مانند مس قرآن کریم- وضو بگیرد. و اگر عمدا وضو گرفت، کار حرامی مرتکب شده، ولی نمازش صحیح است.

3- کارهایی که بر جنب حرام است، عبارتند از:

الف) رساندن عضوی از بدن به خط قرآن و نام خداوند متعال (امام، خامنه ای و صافی: و صفات مخصوص باری تعالی) حرام است. اسامی مبارک پیامبران و امامان (بهجت، صافی: و اسم حضرت زهراء) (امام، بهجت، خامنه ای، صافی، فاضل: بنا بر احتیاط واجب1) نیز حکم نام خداوند متعال را دارند.

سیستانی و وحید: رساندن جایی از بدن خود به خط قرآن، و (سیستانی: بنا بر احتیاط واجب1) رساندن جایی از بدن به اسم مبارک ذات خدا، به هر زبانی که باشد، و صفات مخصوص او؛ و احتیاط مستحب2 است اسماء پیامبران و امامان و حضرت زهراء را نیز لمس ننماید.

مکارم: مس خط قرآن یا اسم خدا و پیامبران و امامان بنا بر احتیاط واجب1، حرام است.

ب) ورود به مسجد الحرام یا مسجد النبی، حتی اگر از یک در داخل شود و از در دیگر بیرون رود، حرام است(بهجت: و همچنین داخل شدن به آنجا برای برداشتن چیزی بنا بر احوط)

ج) توقف در سایر مساجد، برای جنب حرام است، ولی اگر از یک در وارد و از در دیگر خارج شود مانع ندارد.

تذکر: تکیه ها، حسینیه ها، مهدیه، نمازخانه و از این قبیل مکان ها حکم مسجد را ندارند.

د) گذاشتن چیزی در مسجد (امام: حال چه اینکه از خارج باشد یا به نحو عبور) (سبحانی: در غیر حال عبور) (صافی: بلکه بنا بر احتیاط لازم1 از خارج هم چیزی در مسجد نگذارد).

سیستانی و وحید: وارد شدن به مسجد برای برداشتن چیزی(وحید: بنا بر احتیاط واجب1)، و گذاشتن چیزی در مسجد (سیستانی: بنا بر احتیاط واجب1، و چه در حال عبور از مسجد باشد یا خودش وارد مسجد نشده و از بیرون چیزی را در مسجد بگذارد).

مکارم: داخل شدن در مسجد برای گذاشتن چیزی در آن.

ه) بنا بر احتیاط واجب1 (وحید: بنا بر فتوا) توقف در حرم امامان، (امام، بهجت، صافی، فاضل، وحید: اگر چه اولیٰ آن است که حکم مسجد الحرام و مسجد پیامبر را در حرم امامان رعایت نمایند.)

تذکر1: ورود فرد جنب به داخل حرم امام زادگان اشکالی ندارد (مگر در موردی که موجب بی حرمتی شود).

تذکر2: محدوده حرم امامان:

امام، بهجت: بنا بر احتیاط واجب1، رواق ها نیز ملحق به داخل حرم است، و شخص جنب نمی تواند در آن ها توقف کند.

خامنه ای، سیستانی، صافی و مکارم: مقصود از حرم، همان زیر گنبد و اطراف ضریح است؛ از این رو توقف شخص جنب در رواق ها اشکالی ندارد.

توجه: نظر آیةالله بهجت در رساله ایشان چنین است:«احتیاط واجب1 آن است که در حرم امامان توقف نکند، بلکه عبور نیز ننماید، و همچنین در رواق ها»؛ اما طبق تحقیقی که صورت گرفت، برخی بر این باورند که نظر ایشان در استفتائات آینده، تغییر کرده است و رواق ها را جزء حرم نمی دانند. اما مستند قطعی بر این مطلب نیافتم و دفتر ایشان هم همان نظر رساله را تایید کردند. به هر حال چون نظر در رساله به صورت احتیاط واجب1 است، مقلدین ایشان و نیز مقلدین امام، می توانند با رعایت الاعلم فالاعلم، به نظر دیگر مراجعی که فتوا داده اند، رجوع کنند.

تذکر3: در بعضی از نقاط اطراف حرم امامان معصوم، مساجدی وجود دارد (مانند مسجد گوهرشاد در حرم امام رضا) که به جهت مسجد بودن، توقف جنب در آن ها جایز نیست.

و) برای جنب، خواندن سوره دارای سجده واجب، حتی اگر یک حرف از آن باشد، حرام است.

خامنه ای، سبحانی و مکارم: خواندن یکی از آیات سجده دار،(سبحانی: و احتیاط آن است که یک حرف از این چهار سوره را هم نخواند.)

سیستانی و صافی: خواندن یکی از آیات سجده دار (صافی: یا یک حرف از این آیات)، و احتیاط مستحب2 آن است که آیات دیگر سوره سجده دار را نیز نخواند.

وحید: خواندن یکی از آیات سجده دار، و بنا بر احتیاط واجب1 از خواندن بقیه این چهار سوره، حتی از خواندن بسم الله الرحمن الرحیم، بلکه بعض آن به قصد این سوره ها نیز خود داری کند.

تذکر1: سوره های دارای سجده واجب، عبارتند از: سجده، فصلت، نجم، علق.

تذکر2: در حال جنابت، مجرد خطور آیات قرآن به ذهن، اشکالی ندارد.

4- کارهایی که بر جنب مکروهند، عبارتند از:

الف و ب) خوردن و آشامیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد (سبحانی: یا استنشاق3 و مضمضه4 نماید) (صافی و وحید: یا دست ها را بشوید)، مکروه نیست.

بهجت: خوردن و آشامیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد، مکروه نیست، و اگر دست و صورت را بشوید و مضمضه4 و استنشاق3 کند، کراهت کمتر می شود.

سیستانی: خوردن و آشامیدن؛ ولی اگر صورت و دست ها را بشوید و مضمضه4 بکند، مکروه نیست؛ و اگر تنها دست ها را بشوید، کراهت کمتر می شود.

ج) خوابیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطه نداشتن آب، بدل از غسل تیمم کند، مکروه نیست.

بهجت: خوابیدن؛ ولی اگر وضو بگیرد یا به واسطه اینکه نمی تواند غسل کند، بدل از غسل تیمم کند، خوابیدن او مکروه نیست.

د) همراه داشتن قرآن.

ه) مالیدن روغن(مکارم: و انواع کرم ها) به بدن.

و) آمیزش بعد از احتلام(بیرون آمدن منی در خواب)

ز) خضاب(رنگ کردن) با حنا و مانند آن.

ح) رساندن جایی از بدن به جلد و حاشیه و بین خط های قرآن.

ط) خواندن بیشتر از هفت آیه از قرآن(غیر از مواردی که حرام بودند).

تذکر1: کراهت در انجام عبادات (مانند خواندن قرآن) به این معنی نیست که ترک آن بهتر است؛ بلکه انجام آن شایسته است، ولی ثواب کمتری دارد. آری، کراهت در غیر عبادات، به معنی رجحان(برتری) ترک است.

تذکر2: موارد «ه» و «و»، در رساله آیةالله بهجت نیامده است.

5- کسی که بعد از اذان صبح با حالت احتلام از خواب بیدار می شود، اگر نماز خود را به تاخیر اندازد تا جایی که وقت تنگ شود، گناه کرده است و در این صورت باید تیمم کند و نماز خود را بخواند، و نمازش صحیح است؛ اگرچه احتیاط مستحب2 آن است که قضای آن نماز را بخواند.

6- در انجام تکلیف شرعی، حیا و خجالت معنا ندارد و این موضوع، عذر شرعی برای ترک واجب نیست. البته اگر غسل جنابت واقعا برای فرد امکان ندارد، باید برای نماز و روزه، تیمم بدل(به جای) از غسل انجام دهد.

7- اگر کسی در لباس خود منی ببیند و بداند که از خود او خارج شده، و برای آن غسل نکرده است، باید این احکام را مراعات کند: اول: غسل کند. دوم: نمازهایی را که یقین دارد پس از جنابت خوانده، قضا کند.

8- حکم نماز و روزه ی فردی که در اثر ندانستن مسئله یا اهمال و سستی، غسل های واجب خود را انجام نداده است:

بهجت: هر غسلی کرده باشید، هرچند غسل مستحبی، چون قصد وظیفه هم داشته اید، ممکن است کفایت از غسل جنابت نموده باشد؛ ولی نماز و روزه هایی که یقین دارید بدون هیچ غسلی در حال جنابت به جا آورده اید، باید قضا کنید و کفاره روزه ها را اگر جاهل قاصر5 غیر ملتفت به سوال نبودید، ادا کنید، وگرنه کفاره واجب نیست؛ هر چند احوط(احتیاط مستحب2) در به جا آوردن آن است.

خامنه ای: اگر در انجام غسلی اهمال و سستی نموده، باید نماز و روزه هایش را قضا کند و روزه اش علاوه بر آن، کفاره هم دارد. همچنین اگر در اثر ندانستن مسئله، غسل نکرده، باید نمازهایش را قضا نماید و در صورتی که در یاد گرفتن مسئله کوتاهی نکرده باشد، روزه هایش فقط قضا دارد، وگرنه بنابر احتیاط واجب1، کفاره هم دارد. کسی که اصلا نمی دانسته جنابت چیست و جنب کیست، روزه هایش صحیح است.

سبحانی: باید نماز و روزه اش را قضا نماید و نسبت به روزه، در صورتی که جاهل مقصر6 بوده کفاره هم به گردن او می آید.

سیستانی: نمازها باطل است، و روزه اگر غسل جنابت یا حیض یا نفاس را عمدا انجام نداده، باطل است؛ ولی اگر جاهل بوده، باطل نیست.

صافی: باید قضا نماید و نسبت به روزه، کفاره هم به گردن او می آید.

مکارم: باید نمازها و روزه های خود را اعاده کند(دوباره انجام دهد) و بنا بر احتیاط واجب1، کفاره روزه ها را نیز بپردازد، و اگر نتوانست، هر چند «مُد7» که می تواند به فقرا اطعام کند و اگر نتواند، باید هشتاد و یک روز روزه بگیرد و اگر نتواند، هر چند روز که می تواند به جا آورد و اگر نتواند، استغفار کند و همین اندازه که در قلب بگوید «أستغفرالله» کافی است و واجب نیست بعدا که قدرت پیدا کرد، کفاره بدهد.

9- اختصاصی بانوان:  امام و خامنه ای: بنا بر احتیاط واجب1، غسل جنابت در حال حیض(عادت) صحیح نیست.

بهجت، سیستانی، صافی، فاضل، مکارم، نوری، وحید: غسل جنابت در این حال صحیح است و موجب پاک شدن از جنابت می شود(نه از حیض).

10- اختصاصی بانوان: کارهایی که بر جنب حرام است، بر حائض(زنی که در ایام عادت به سر می برد) نیز حرام است.

 

احکام غسل

1- شرط غسل آن است که به قصد قربت، یعنی برای رضای خدا انجام گیرد و لازم نیست نیت بر زبان جاری شود یا آن را از قلب بگذراند؛ بلکه تنها باید هنگام غسل توجه داشته باشد که دارد غسل میکند و همین اندازه کافی است که اگر به طور مثال از او بپرسند: «چه می کنی؟» بگوید: «دارم غسل می کنم.»

2- غسل را به دو گونه می توان انجام داد: ترتیبی، ارتماسی.

غسل ترتیبی: در غسل ترتیبی باید به این ترتیب بدن را شست: اول: سر و گردن. دوم: تمام نیمه راست بدن. سوم: تمام نیمه چپ بدن.

بهجت: در غسل ترتیبی بنا بر احتیاط واجب1، باید ترتیب در هر عضو هم رعایت شود(به این صورت که شستن از قسمت بالای هر عضو شروع شود و به قسمت های پایین آن ختم شود و چنین نباشد که مثلا اول، قسمت پایین سمت چپ را بشوید و سپس قسمت بالای سمت چپ را شست و شو دهد)

سیستانی: در غسل ترتیبی پس از شستن سر و گردن، بهتر است که اول سمت راست و سپس سمت چپ را بشوید؛ ولی رعایت ترتیب بین این دو قسمت واجب نیست؛ بنابراین انسان می تواند کل بدن خود را(غیر از سر و گردن) یکجا بشوید.

وحید: پس از شستن سر و گردن، بنا بر احتیاط واجب1 اول طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.

تذکر1 : واجب نیست که با هر طرف از بدن، ناف و عورتین نیز به طور کامل شسته شود، بلکه نصف ناف و نصف عورت با طرف راست و نصف دیگر با طرف چپ شسته می شود؛ هر چند بهتر است همراه با سمت راست، قسمتی از سمت چپ و همراه با سمت چپ، قسمتی از سمت راست بدن نیز شسته شود.

تذکر2 : خیس بودن بدن قبل از غسل اشکالی ندارد و غسل صحیح است. همچنین خیس شدن اعضای دیگر در هنگام غسل اشکالی ندارد. برای مثال اگر هنگام شستن سر و گردن، سمت راست یا چپ بدن، خیس شود، غسل صحیح است.

غسل ارتماسی: به یکی از این روشها صحیح است: تمام بدن را یکباره در آب فرو ببرد، به طوری که آب به همه جا برسد. یا به تدریج زیر آب برود، که در نهایت تمام بدن در آب قرار گیرد.

تذکر: در غسل ارتماسی باید مقدار آب به اندازه ای باشد که در یک دفعه عرفی، همه بدن را فرا گیرد؛ مانند فرو رفتن در آب استخر. اما این نحوه غسل، در زیر دوش حمام ممکن نیست.

3- در غسل،آب باید به پوست بدن برسد. وچیزی که مانع از رسیدن آب به بدن است، باید قبل از غسل برطرف شود.

4- در غسل ترتیبی، پاک بودن تمام بدن قبل از غسل لازم نیست و اگر هر قسمت نجس را پیش از غسل دادن آن آب بکشد، کافی است.

5- در غسل، موهای کوتاه بدن باید شسته شود؛ ولی در مورد موهای بلند، نظر مراجع محترم مختلف است:

امام، خامنه ای، سبحانی، فاضل، مکارم، نوری: بنا بر احتیاط واجب1، لازم است.

بهجت، سیستانی، صافی، وحید: واجب نیست.

تذکر: اگر رساندن آب به پوست، بدون شستن موها ممکن نباشد؛ باید موهای بلند را بشوید تا آب به بدن برسد.

6- در غسل، شستن داخل بینی و گوش(سوراخ گوش) لازم نیست.

7- جایی که انسان شک دارد جزء ظاهر بدن است یا باطن، شستن آن لازم نیست.

سبحانی، صافی و مکارم: بنا بر احتیاط واجب1 آن را بشوید.

سیستانی: باید آن را بشوید.

فاضل: بنا بر احتیاط واجب1، لازم است بشوید؛ مگر اینکه سابقا باطن بوده و خارجا شک شود که آیا ظاهر شده یا نه، که در این صورت شستن آن لازم نیست.

وحید: چنانچه قبلا از ظاهر بوده باید بشوید و اگر قبلا از ظاهر نبوده، شستن آن لازم نیست. و در صورتی که حالت سابقه معلوم نیست، بنا بر احتیاط واجب1 بشوید.

8- کسی که چند غسل بر او واجب است، هم می تواند به نیت همه ی آنها یک غسل به جا آورد و هم می تواند جدا جدا انجام دهد(وحید: ولی بعد از غسل اول برای بقیه، نیت وجوب نکند). و اگر در بین آنها، غسل جنابت باشد و به قصد آن غسل کند، غسل های دیگر ساقط می شود.

تذکر: می توان غسل های مستحبی را نیز، همراه با غسل جنابت انجام داد و به نیت همه یک غسل به جا آورد.

9- اگر از مکلف در اثنای غسل، حدَث اصغر8(مبطلات وضو) سر بزند؛

امام، خامنه ای، و نوری: غسل را باطل نمی کند، ولی با آن غسل نمی تواند نماز بخواند یا کارهایی انجام دهد که نیاز به وضو دارد؛ بلکه پس از غسل برای این کارها باید وضو بگیرد.

بهجت: بنا بر احتیاط واجب1، غسل را رها کرده و دوباره غسل کند و نیز برای کارهایی که نیاز به وضو دارند، وضو بگیرد.

سبحانی: غسل را از سر بگیرد و بعد از غسل برای نماز وضو لازم است.

سیستانی: می تواند غسل خود را تمام نماید و بنا بر احتیاط لازم1 باید وضو هم بگیرد.

صافی، فاضل: می تواند غسل را تمام نماید و بعد وضو بگیرد. و بهتر آن است که غسل را احتیاطا به قصد آنچه بر ذمه او است از اتمام یا اعاده، از سر بگیرد و لکن وضوی بعد از غسل در این صورت هم  واجب است.

مکارم: احتیاط واجب1 آن است که غسل را از سر بگیرد(غسل باطل است) و بعد از غسل برای نماز و مانند آن وضو بگیرد. (توجه: فتوایی که ایشان در رساله دارند، تغییر کرده است.)

وحید: بنا بر احتیاط واجب1 غسل را تمام کند و اعاده نماید(دوباره هم غسل کند) و وضو هم ضمیمه کند، مگر اینکه از غسل ترتیبی به غسل ارتماسی عدول(رجوع) کند.

10- اگر در هنگام غسل جنابت یا بعد از آن، هیچ یک از مبطلات وضو از او سر نزند، نباید برای نماز وضو بگیرد. و اگر وضو گرفت کار حرامی کرده ولی نمازش صحیح است.

تذکر: غسل نماز توبه نیز اگر همراه با غسل جنابت انجام شود، نباید بعد از آن برای خواندن نماز توبه وضو بگیرد ولی اگر فقط غسل نماز توبه را انجام می دهد، پس از آن وضو بگیرد.

11- کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که غسل برای آن واجب است انجام دهد، باید تیممِ بدل از غسل نماید.( و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی را که وضو برای آن واجب است، انجام دهد، باید تیممِ بدل از وضو نماید.)

تذکر1: کسی که نمی توانسته غسل کند، و تیمم کرده؛ بعد از برطرف شدن عذر، تیمم او باطل می شود و برای انجام اعمال بعدی باید غسل کند.

تذکر2: انسان به سبب خجالت از نزدیکان خود نمی تواند به جای غسل جنابت، تیمم بدل از غسل انجام دهد( زیرا فقط در موارد جواز تیمم می توان تیمم بدل از غسل یا وضو انجام داد)؛ ولی اگر غسل جنابت را تا آخر وقت به تاخیر اندازد و به خاطر کمبود وقت تیمم کند، این کار او حرام، ولی نمازش صحیح است.

 

استبراء

1- برای زن استبراء نیست و هرگاه رطوبت مشکوکی از او خارج شود، پاک است و وضو و غسل هم ندارد.(بقیه مسائل این بخش، اختصاصی مردان می باشد.)

2- استبراء از بول(ادرار): عمل مستحبی است که مردها بعد از بیرون‌آمدن ادرار انجام می‎دهند، برای آنکه یقین کنند ادرار در مجرا نمانده است؛ و آن دارای اقسامی است و بهترین آن‌ها این است که بعد از قطع‌شدن بول، اگر مخرج غائط نجس شده، اول آن را تطهیر کنند، بعد سه دفعه با انگشت میانه‌ی دست چپ از مخرج غائط تا بیخ آلت بکشند و بعد، انگشت شست را روی آلت و انگشت پهلوی شست را زیر آن بگذارند و سه مرتبه تا ختنه‎گاه بکشند، و پس از آن سه مرتبه سر آلت را فشار دهند.

مکارم: چند مرتبه از بیخ آلت تا بالا، دست کشیده و قسمت بالا را چند مرتبه فشار دهند تا باقی مانده ادرار خارج شود.

3- استبراء از منی: مستحب است مردها پس از بیرون آمدن منی، ادرار کنند تا ذرات باقیمانده خارج شود.

4- رطوبت هایی که از انسان خارج می شود غیر از ادرار و منی بر سه قسم است:

اول: آبی که گاه با تحریک شهوت خارج می شود و به آن مَذی می گویند.

دوم: آبی که گاه بعد از منی بیرون می آید و به آن وَذی گفته می شود.

سوم: آبی گاه بعد از ادرار بیرون می آید و به آن وَدی می گویند.

هر یک از این آب ها، در صورتی که مجرا آلوده به ادرار و منی نباشد، پاک است و وضو و غسل را هم باطل نمی کند.

5- فایده استبراء از ادرار این است که چنانچه انسان بعد از ادرار کردن، استبراء کند و بعد، آب مشکوکی از او خارج شود و شک کند که ادرار است یا یکی از این سه آب، آن آب مشکوک، پاک است و وضو و غسل را هم باطل نمی کند. اما اگر استبراء نکرده باید دوباره وضو بگیرد و محل را بشوید.

6- فایده استبراء از منی این است که اگر رطوبت مشکوکی از او خارج شود و نداند منی است یا یکی از آب های پاک، آن فرد حکم جنب را ندارد و اگر استبراء نکند و رطوبت مشکوکی از او خارج شود و احتمال دهد منی باشد، حکم منی را دارد و چنانچه پیش از آن غسل کرده، باید دوباره غسل کند.

تذکر: دو حکم گفته شده در دو مساله 5 و 6، در صورتی است که فرد، نسبت به نوع آب خارج شده شک داشته باشد. اما اگر اطمینان داشته باشد کدام یک از انواع آب هاست، به اطمینان خود عمل کند.

7- اگر مردی شک کند که استبراء از ادرار کرده یا نه، و رطوبتی از او بیرون آید که نداند پاک است یا نه، نجس می باشد و چنانچه وضو گرفته باشد، باطل می شود. ولی اگر شک کند استبرائی که کرده درست بوده یا نه، و رطوبتی از او بیرون آید که نداند پاک است یا نه، پاک می باشد و وضو را هم باطل نمی کند.

8- کسی که استبراء نکرده، اگر به واسطه ی آن که مدتی از ادرار کردن او  گذشته، یقین کند  ادرار در مجرا نمانده است، و رطوبتی ببیند و شک کند پاک است یا نه، آن رطوبت پاک می باشد، وضو را هم باطل نمی کند.

تذکر: این مسئله در رساله آیةالله مکارم نیامده است.

9- اگر انسان بعد از ادرار، استبراء کند و وضو بگیرد، چنانچه بعد از وضو رطوبتی ببیند که بداند یا ادرار است یا منی، واجب است احتیاطا غسل کند، وضو هم بگیرد. ولی اگر وضو نگرفته باشد، فقط گرفتن وضو کافی است.

تذکر: این مسئله در رساله آیةالله مکارم نیامده است.

 


پی نوشت:

1. احتیاط واجب: احتیاطی است که همراه با فتوای صریح و قطعی در مسئله نمی آید. اگر مرجع تقلید در مسئله ای احتیاط واجب نمود، مقلد بین دو کار مخیر است: یا به همان احتیاطی که مرجع خودش داده عمل کند، و یا به مرجع تقلید دیگری که فتوا داده رجوع کند، با رعایت الاعلم فالاعلم (به این معنی که در آن مسئله به فتوای مجتهد دیگری که بعد از مرجع تقلید خودش، اعلم از دیگران است، رجوع کند. و اگر ایشان هم در آن مسئله احتیاط واجب کرده باشد، نمی توان به آن عمل کرد و باید به اعلم بعد از ایشان که در آن مسئله فتوا داده است، مراجعه نمود.

2. احتیاط مستحب: رعایت آن خوب است ولی واجب نیست. و مقلد نمی تواند در آن مسئله به مجتهد دیگر رجوع کند.

3. استنشاق: آب به بینی کشیدن.

4. مضمضه: چرخاندن آب در دهان.

5. جاهل قاصر: کسی که اصلا متوجه جهل خود به مسئله نیست و یا راهی برای برطرف کردن جهل خود ندارد.

6. جاهل مقصر: کسی که متوجه جهل خود بوده و راه های رفع جهالت خود را هم می داند، ولی در آموختن تکالیف شرعی کوتاهی می کند.

7. مُد: تقریبا 750 گرم و معادل ده سیر است.

8. حَدَث اصغر: هر چیزی که وضو را باطل کند، مانند خروج ادرار، مدفوع و باد معده.

9. غائط: مدفوع